Lê Chiêu Thống là vị vua lạ lùng trong Quốc sử, việc ông nhận thụ phong từ Tôn Sĩ Nghị, quỳ giữa long đình nhận tước An Nam Quốc vương, đi cầu ngoại bang, đặt lợi ích của gia đình trên lợi ích của quốc gia thực là tội cùng trời khôn tả. Nhưng vì nghĩ đến cơ nghiệp tổ tông gây dựng hàng trăm năm mà phút chốc rơi vào tay kẻ ngoại tộc nên không cam lòng. Lâu nay, chúng ta hiềm vì lẽ mãi quốc của Chiêu Thống mà chưa tường tận được suy nghĩ của con người này vì thế mà lên án. Nhưng đọc xong cuốn sách “Bánh xe khứ quốc: hay là cuộc đời trôi nổi và đau thương của Vua Lê Chiêu Thống” của Phan Trần Chúc thiết nghĩ độc giả nên có cái nhìn công tâm hơn với nhân vật này, dẫu có lên án nhưng vẫn cảm thông phần nào cho cuộc đời trôi nổi và đau thương của nhà vua.

Cuốn sách tập hợp 22 bài viết khắc họa cuộc đời bi thương, cùng cực của vua Lê Chiêu Thống. Cuối thế kỷ XVIII, lịch sử nước ta đầy biến động. Cuộc nổi dậy của anh em Tây Sơn không những chấm dứt vương quyền chúa Nguyễn ở Nam Hà mà còn diệt luôn chúa Trịnh ở miền Bắc dẫn đến sự sụp đổ của nhà Lê, triều đình chính thống của Đại Việt trong gần 400 năm. Loạn kiêu binh xảy ra, Lê Chiêu Thống được đưa từ nhà ngục về kinh thành với tư cách là người kế vị ngai vàng. Sau khi lên ngôi, ông thường xuyên đối mặt với những quyền lực cát cứ, vừa phải chịu sự thao túng, uy hiếp của Chúa Trịnh, vừa phải chống đỡ thế lực hung mạnh của quân Tây Sơn khiến cho ông và gia quyến cùng các bề tôi trung thành phải chạy sang Trung Quốc cầu viện nhà Thanh với hi vọng lại làm chủ đất nước, mnag đến cuộc sống tốt đẹp cho nhân dân đã tạo nên một Lê Chiêu Thống đáng thương hơn đáng ghét.

Là vị vua cuối cùng hứng chịu cơn bĩ cực của triều đại nhà Lê, mọi tội lỗi của Vương triều dường như chỉ đổ lên đầu ông, nhìn cơ nghiệp tổ tiên để lại bị người khác cướp đoạt phải lưu lạc và chết nơi đất khách quê người cho chúng ta thấy một Lê Chiêu Thống khác với chính sử.                    

Trân trọng giới thiệu với bạn đọc!