|
Tác giả: TS. Nguyễn Văn Quân
Nhà xuất bản: Tư pháp
Năm xuất bản: 2021
Địa chỉ tài liệu: Phòng đọc 2 - Giá: 01.
|
Toàn cầu hoá đã và đang ảnh hưởng sâu rộng đến các quốc gia và vùng lãnh thổ trên thế giới không chỉ trong lĩnh vực kinh tế, văn hoá, xã hội mà còn góp phần làm biến đổi nhà nước và pháp luật. Vậy, dưới sự tác động của toàn cầu hoá, nhà nước và pháp luật trên thế giới nói chung và ở Việt Nam nói riêng vận động và biến đổi như thế nào? Vấn đề này được TS. Nguyễn Văn Quân làm rõ trong cuốn sách “Nhà nước và pháp luật trong bối cảnh toàn cầu hoá”.
Quá trình toàn cầu hoá dẫn đến sự hình thành, phát triển và lớn mạnh của các tập đoàn đa quốc gia, với phạm vi hoạt động vượt ra ngoài khuôn khổ biên giới và sự kiểm soát truyền thống của nhà nước. Vì thế, nhà nước cũng phải cải cách theo hướng tạo ra những cấu trúc linh hoạt để có thể xử lý các vấn đề phức tạp của xã hội đương đại, theo đó là sự hình thành một hệ thống pháp luật quốc tế ngày càng vững chắc.
Dưới tác động của toàn cầu hoá, nhà nước có những điều chỉnh sâu rộng trong quản lý: chuyển từ mô hình cung cấp dịch vụ công sang điều tiết; từ mệnh lệnh – phục tùng sang đối tác cùng hành động; từ quản lý sang quản trị nhà nước và quản trị nhà nước tốt. Cùng với sự thay đổi về phương thức quản lý, vai trò và chức năng của nhà nước trong các lĩnh vực như bảo vệ an ninh, trật tự, kinh tế, xã hội cũng vận động, biến đổi theo. Ở Việt Nam, từ khi đổi mới năm 1986, quản lý nhà nước đã từng bước dịch chuyển theo hướng quản trị và các thành tố của của quản trị tốt được ghi nhận trong văn kiện Đảng lần thứ XIII. Đây là một bước tiến lớn trong nhận thức của Đảng và Nhà nước về quản trị nhà nước.
Trên thế giới hiện nay có một số xu hướng phổ biến trong quản trị nhà nước như: phân quyền và tự quản địa phương nhằm đảm bảo dân chủ và hiệu quả của quá trình vận hành quyền lực nhà nước; sự trỗi dậy của chủ nghĩa hợp hiến và nhà nước pháp quyền như một giá trị, chuẩn mực quốc tế. Tuy nhiên, cũng chính vì xu hướng đề cao vai trò của pháp luật trong nhà nước pháp quyền nên kéo theo hệ quả lạm phát pháp luật trong xã hội. Ở nước ta, quan điểm xây dựng nhà nước pháp quyền được khẳng định từ Đại hội VI của Đảng. Qua các kì Đại hội, chủ trương, giải pháp đổi mới, hoàn thiện nhà nước pháp quyền luôn được đề cập cho phù hợp với từng thời kì phát triển của đất nước.
Dòng chảy chủ lưu của toàn cầu hoá là quá trình lan toả toàn cầu các giá trị nhân văn, tiến bộ của thời đại nên nó có vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy xu hướng phổ quát hoá các quyền con người. Vì thế, lĩnh vực quyền con người trở thành đối tượng bảo đảm và bảo vệ của pháp luật quốc gia cũng như pháp luật quốc tế. Trong một thế giới ngày càng phẳng, toàn cầu hoá không chỉ thúc đẩy những vận động, biến đổi của nhà nước mà còn làm thay đổi sâu sắc pháp luật - công cụ điều chỉnh xã hội quan trọng. Sự thay đổi của pháp luật thể hiện ở xu hướng xích lại gần nhau giữa các hệ thống pháp luật, biểu hiện của nó chính là quá trình đa dạng nguồn pháp luật ở các nước đề cao nguồn luật thành văn. Sự đa dạng hoá này đảm bảo khoả lấp những khoảng trống mà luật thành văn không dự liệu được. Ở Việt Nam, một số vấn đề đặt ra hiện nay trong việc mở rộng và đa dạng hoá nguồn pháp luật là áp dụng tập quán, án lệ trong xét xử, áp dụng lẽ công bằng.
Mặc dù là xu hướng toàn cầu nhưng biểu hiện của sự vận động, biến đổi nhà nước và pháp luật ở mỗi quốc gia lại khác nhau, tuỳ thuộc và trình độ phát triển, tác động của cơ cấu kinh tế - xã hội – văn hoá và mức độ hội nhập.
“Nhà nước và pháp luật trong bối cảnh toàn cầu hoá” giúp bạn đọc có thêm những góc nhìn, khơi gợi hướng nghiên cứu mới và sâu sắc hơn về tác động của toàn cầu hoá tới các khía cạnh trong tổ chức, hoạt động của nhà nước và pháp luật.
Trân trọng giới thiệu tới bạn đọc!