Trong bối cảnh hội nhập quốc tế và quá trình xây dựng nhà nước pháp quyền ở Việt Nam ngày càng sâu rộng, những khái niệm pháp lý hiện đại như “vận động hành lang” dần trở thành chủ đề được nhiều nhà nghiên cứu, nhà làm luật và các nhà hoạch định chính sách quan tâm. Cuốn sách “Pháp luật về vận động hành lang - Một số vấn đề lý luận, kinh nghiệm quốc tế và liên hệ với Việt Nam” do PGS. TS. Đặng Minh Tuấn chủ biên là một công trình chuyên khảo có giá trị lý luận và thực tiễn cao, góp phần bổ sung những nền tảng pháp lý cần thiết cho hoạt động vận động hành lang ở nước ta.

Vận động hành lang (hay còn gọi là vận động chính sách) là một hoạt động đã phát triển khá phổ biến và có lịch sử lâu dài ở nhiều quốc gia trên thế giới, đặc biệt là ở các nước có hệ thống pháp luật phát triển như Mỹ, Canada, Liên minh Châu Âu,... Tuy nhiên, ở Việt Nam, đây vẫn là một vấn đề khá mới mẻ, chưa có khung pháp lý đầy đủ để điều chỉnh, quản lý và kiểm soát. Trong thực tế, vận động hành lang không chỉ đóng vai trò kết nối giữa các nhóm lợi ích với cơ quan công quyền mà còn góp phần tăng cường sự minh bạch, hiệu quả của quá trình xây dựng chính sách, pháp luật. Nhưng nếu không được kiểm soát chặt chẽ, hoạt động này cũng tiềm ẩn nhiều nguy cơ tiêu cực như tham nhũng, lợi dụng chính sách, thao túng cơ quan quyền lực vì lợi ích nhóm.

Cuốn sách làm rõ khái niệm vận động hành lang, phân tích các yếu tố cấu thành, đặc điểm và vai trò của nó trong hệ thống chính trị - pháp lý. Đặc biệt, sách nhấn mạnh đến tính hai mặt của hoạt động này: một mặt, vận động hành lang là một phương tiện hợp pháp giúp các tổ chức, cá nhân bày tỏ quan điểm, lợi ích của mình, góp phần hoàn thiện chính sách và thúc đẩy dân chủ; mặt khác, nếu thiếu khung pháp luật phù hợp, vận động hành lang có thể bị biến tướng thành hành vi tiêu cực, lợi dụng ảnh hưởng để trục lợi cá nhân hay lợi ích nhóm, dẫn đến nguy cơ tham nhũng chính sách.

Bên cạnh cơ sở lý luận, sách còn đi sâu nghiên cứu kinh nghiệm quốc tế trong việc xây dựng và hoàn thiện khung pháp lý điều chỉnh hoạt động vận động hành lang. Các quốc gia tiên tiến thường áp dụng nhiều biện pháp kiểm soát nghiêm ngặt như yêu cầu đăng ký vận động hành lang, minh bạch thông tin, công khai chi phí, thời gian và nội dung vận động, từ đó hạn chế tối đa nguy cơ lạm dụng và đảm bảo sự công bằng trong việc tiếp cận chính sách. Việc phân tích các mô hình này mang đến cho độc giả cái nhìn toàn diện, có thể làm căn cứ tham khảo để xây dựng pháp luật phù hợp với thực tiễn Việt Nam.

Một điểm nổi bật của cuốn sách là phần phân tích thực trạng pháp luật và hoạt động vận động hành lang tại Việt Nam. Dù đã có những quy định rải rác trong một số văn bản pháp luật, song nhìn chung nước ta vẫn thiếu một khuôn khổ pháp lý chính thức và đầy đủ cho hoạt động này. Sự thiếu hụt này khiến việc kiểm soát, giám sát hiệu quả của vận động hành lang gặp nhiều khó khăn, đồng thời tiềm ẩn nguy cơ bị lợi dụng để thao túng chính sách, gây tổn hại đến lợi ích chung. Từ đó, nhóm tác giả nhấn mạnh sự cần thiết phải xây dựng một bộ quy tắc pháp lý minh bạch, hiệu quả để quản lý vận động hành lang một cách hợp pháp, tránh các hệ lụy tiêu cực và góp phần phòng, chống tham nhũng.

Cuốn sách “Pháp luật về vận động hành lang - Một số vấn đề lý luận, kinh nghiệm quốc tế và liên hệ với Việt Nam” không chỉ là tài liệu hữu ích cho các nhà nghiên cứu, giảng viên và sinh viên chuyên ngành luật, mà còn là tài liệu tham khảo giá trị đối với các nhà lập pháp, nhà quản lý và bạn đọc quan tâm đến cải cách thể chế, minh bạch hóa hoạt động chính sách ở Việt Nam.

Trân trọng giới thiệu cùng bạn đọc!