"Biển Đông vạn dạm giang tay giữ

Đất Việt muôn năm vững trị bình”

                                                    (Bài thơ Cự ngao đới sơn - Nguyễn Bỉnh Khiêm)

Từ xa xưa, các bậc trí thức, nhà văn, nhà thơ Việt Nam đã coi trọng và ý thức giữ gìn chủ quyền Biển Đông – cửa nhà của quốc gia, dân tộc Việt Nam, truyền thống yêu nước vẫn luôn được lưu giữ. Mong muốn chuyển đến bạn đọc nhận thức mới, cởi mở nhưng sâu sắc hơn về vai trò, tầm quan trọng của Biển Đông, tác giả Lê Văn Toan sưu tầm và tuyển chọn những công trình nghiên cứu đi sâu luận giải đa chiều về Biển Đông trong cuốn sách “Biển Đông - Luận bàn của các học giả trên thế giới”.

Tác giả lựa chọn ý kiến bàn luận tiêu biểu của các học giả trên thế giới về Biển Đông ở hai bình diện: Tác động của Biển Đông và đối sách của các quốc gia trên vùng biển này; Tranh chấp tại Biển Đông và phương án giải quyết chúng. Đây là những nghiên cứu đã được công bố trong các hội thảo khoa học ở Việt Nam và thế giới, đăng tải trên nhiều ấn phẩm trong và ngoài nước.

Trong phần “Địa chính trị Biển Đông, nghĩa vụ, lợi ích và chiến lược của các nước liên quan”, các tác giả trình bày tác động của yếu tố địa lý tới hành vi của các quốc gia tại Biển Đông và quan hệ quốc tế, phân tích tình hình chính trị khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương, những động thái của Trung Quốc tại khu vực này, vai trò của Biển Đông trong giao thương khu vực Châu Á – Thái Bình Dương. Đặc biệt bạn đọc sẽ hiểu rõ hơn lợi ích và chiến lược của các nước Nhật Bản, Ấn Độ, Nga, Indonesia tại Biển Đông. Ngoài ra, vai trò của khối thương mại lớn nhất thế giới, Liên minh châu Âu (EU) trong điểm nóng an ninh Biển Đông, cũng là một chủ đề hấp dẫn. Sự mất đoàn kết, chia rẽ giữa các nước thành viên của EU đã ngăn cản họ tham gia vào việc duy trì tự do, an toàn, ổn định tại Biển Đông. Tuy nhiên, lợi ích kinh tế cấp thiết tại hành lang vận chuyển đường biển thúc đẩy EU có những hành động cụ thể tại vùng biển này. Với nguồn lực và tư duy sáng tạo trong các vấn đề phi truyền thống, sự can dự của EU có thể thay đổi tích cực cho an ninh Biển Đông.

 Đến với phần “Biển Đông: Những vấn đề và giải pháp”, tác giả tập hợp các nội dung nhằm lý giải tranh chấp và chính sách tại Biển Đông của các bên liên quan mà nhân tố trung tâm là Trung Quốc. Với tư cách một siêu cường mới nổi, Trung Quốc thể hiện mong muốn kiểm soát Biển Đông thông qua phương diện chính trị, quân sự và ngoại giao. Mỹ phản ứng lại quan ngại về an ninh khu vực, mục đích chiến lược của Trung Quốc và thách thức đối với vị thế đứng đầu thông qua chiến lược tái cân bằng sang Châu Á. Quan hệ giữa ASEAN và Trung Quốc xuất hiện những rạn nứt chưa được hoá giải, do đó một chính sách ngoại giao cân bằng và cởi mở là chìa khoá sống còn cho ASEAN tại thời điểm này. Từ những vấn đề trên, các nhà nghiên cứu đề xuất một số giải pháp quản lý và ngăn ngừa xung đột, giải quyết tranh chấp tại Biển Đông, mong muốn đưa vấn đề Biển Đông trở thành mối quan tâm của thế giới, trong đó nguyên tắc tôn trọng chủ quyền biển đảo và tuân thủ pháp luật quốc tế được đặt lên hàng đầu.

Các học giả có quan điểm khá cân bằng và khách quan khi phân tích, luận bàn về Biển Đông. Tác giả sắp xếp theo các vấn đề nghiên cứu: Phần một đi từ tình hình thực tế, lý giải nguyên nhân (vai trò của Biển Đông, lợi ích các quốc gia) đến giải pháp (chính sách, chiến lược từng nước); Phần hai đặt ra các vấn đề lớn (tranh chấp, hành động của Trung Quốc, Mỹ, ASEAN) và đưa ra hướng giải quyết (chính sách ngoại giao, quốc tế hoá Biển Đông, tôn trọng pháp luật). Dưới ngòi bút của các học giả nước ngoài, mỗi bài viết đều cô đọng, súc tích và được làm sáng tỏ bằng sự kiện, số liệu cụ thể.

“Biển Đông - Luận bàn của các học giả trên thế giới” là tài liệu hữu ích cho nhà nghiên cứu, bạn đọc muốn tìm hiểu về Biển Đông trên khía cạnh chính trị và quan hệ ngoại giao.

Trân trọng giới thiệu cùng bạn đọc!